De jaarlijkse architectuurexcursie van Architectuurcentrum Eindhoven vindt plaats op donderdag 6 juni. Dit jaar brengen we een bezoek aan Breda, een stad die, net als Eindhoven, flink groeit. Breda verwacht tot 2040 een groei van minstens 110.000 banen en realiseert tot dat jaar zo’n 25.000 woningen, zowel binnenstedelijk als in omringende de dorpen. Breda investeert in natuur en het watersysteem met de ambitie om de groene kwaliteit van de stad te versterken. Dat alles moet resulteren in een aangename openbare ruimte waarin ontmoeten en bewegen vanzelfsprekend zijn. Dit is het programma:
(vertrek uit Eindhoven: ic richting Den Haag: 8.44 uur, aankomst Breda: 9.21 uur)
OV-Terminal Breda
De OV-Terminal Breda is het middelpunt van de stedenbouwkundige ontwikkeling Via Breda, waarbij het voormalige industrie- en rangeerterrein wordt omgevormd tot een bruisend nieuw stadskwartier. De OV-Terminal Breda is ontworpen door Koen van Velsen architecten en door de Bond van Nederlandse Architecten verkozen tot Beste Gebouw van het Jaar 2017.
Link: Koen van Velsen architecten
Uitgang noordkant, links afslaan: wandelen via Stationslaan naar Intercity Hotel, Stationslaan 416, 4815 GW Breda
9.30 uur: Presentatie van gemeente Breda, door Bas van Rijsbergen en/of Peter van Schie en van 5tracks, door Roderique van Houwelingen.
Project 5tracks
5tracks is een gezamenlijke ontwikkeling van TBI-ondernemingen Synchroon en J.P. van Eesteren. Het plan bestaat uit een mix van 5 functies (hotel, kantoren, wonen, park en voorzieningen) verdeeld over drie gebouwen die in een groen park aan het spoor staan. Ontwerp: Shift architecture & urbanism en Powerhouse Company.
3d tour: 5Tracks (5tracksbreda.com)
Rondleiding
Wandelen via Stationslaan naar Belcrumlaan, afslaan naar links. In de hoek ligt:
Rechtbank Zeeland-West-Brabant
Het vijftien verdiepingen tellende gerechtsgebouw werd ontworpen door Hootsmans architectuurbureau en Paul de Ruiter Architects. Het gerechtsgebouw, dat in september 2018 officieel werd geopend, biedt nieuwe huisvesting aan de regionale organisaties van de Rechtbank Zeeland-West-Brabant, het Openbaar Ministerie Zeeland West-Brabant en de Raad voor de Kinderbescherming.
Link: Het Gerechtsgebouw Breda | Paul de Ruiter Architecten
Via Academiesingel/Tramsingel naar Nieuwe Prinsenkade. Bij Haven naar lunchlocatie: The Boat House, Haven 10, 4811 WK Breda.
Lunchtijd: 12.15-13.00 uur
Haven/zicht op Bredase binnenstad (Grote Kerk etc.)
De Grote Kerk is een icoon van de stad, belangrijk rijksmonument en één van de vier topmonumenten van Brabant. Gebouwd in de vijftiende eeuw op initiatief van de voorvaderen van het Nederlandse Koninklijk Huis.
Link: Historie – Grote Kerk Breda.
Via Nieuweweg, langs de Nieuwe Mark. Bij Waterstraat rechtsaf over de brug naar Markendaalseweg.
De Nieuwe Mark
In 1999 besloot de gemeente Breda het water terug te brengen in de stad. Een van de belangrijke onderdelen is het doortrekken van de Nieuwe Mark.
Link (filmpje): https://youtu.be/KexFxdNEcCM
Toelichting door Harold van de Broek, gemeente Breda
Woningbouwproject The Marker
Bij de herontwikkeling van deze locatie, binnen de gebiedsvisie Gasthuisvelden, speelt de Nieuwe Mark een belangrijke rol. Hier maakt het gebouw aan de Markendaalseweg, dat oorspronkelijk opgericht werd als garagebedrijf en later diende als UWV-kantoor, plaats voor 170 nieuwbouwappartementen. Ontwerp: Havermans Hielkema architecten
Link: havermans : hielkema architecten – The Marker (havermanshielkema.nl)
Bij Van Coothplein linksaf.
Voormalige stadsschouwburg Concordia
Gebouwd rond 1881 door architect Michael Marijnen. Na honderd jaar werd de schouwburg te klein. Rond 1980 werd besloten een nieuw modern theater te bouwen: het Chassé Theater, ontworpen door Herman Hertzberger. Achter de monumentale voorgevel van Concordia zijn woningen gerealiseerd.
Link: Van Coothplein (Centrum) – Erfgoedweb Breda
Kunstwerk Kalypso Van Coothplein
De gemeente nodigde eind 2003 Brabantse kunstenaars uit een ontwerp in te dienen voor een kunstwerk. Van de 1000 inwoners van Breda stemden er 287 voor Kalypso van Iris Bouwmeester. Het kunstwerk wordt inmiddels ook wel gegolfde stoeprand genoemd.
Poppodium Mezz
Het poppodium ontworpen door Erick van Egeraat bestaat uit een verbouwde officiersmess uit 1899 en een koperen schelpvormige uitbreiding. In het bestaande gedeelte bevinden zich het café, oefenruimtes, toiletten, een garderobe en een kantoor. In de nieuwbouw zijn een zaal voor 650 personen, de foyer en kleedkamers ondergebracht. In 2017 werd het complex verbouwd en vernieuwd.
Link: MEZZ verbouwt – Mezz
Wandelen naar Keizersstraat.
Blind Walls Gallery
Internationale kunstenaars werken in Breda aan een groeiende collectie muurschilderingen geïnspireerd op het verleden, heden en de toekomst.
Toelichting op Blind Walls Gallery: 13.30 tot 14.25 uur
Link: Blind Walls Gallery
Oversteken naar:
Chassékazerne/Botanique
De monumentale Chassékazerne is door Synchroon ontwikkeld tot Breda Botanique en bestaat uit een mix van stedelijke functies waaronder huurappartementen, horeca, filmhuis, een boetiek hotel en centraal in het hart: de botanische kas naar ontwerp van DELVA.
Link: Chassékazerne – DELVA Landscape Architecture & Urbanism
Bezoek Botanique: 14.30 uur. Toelichting op project de Lange Stallen door Rob van der Hout (Breburg) en op project Botanique door Ruben Donzelaar (Synchroon) /rondleiding/borrel
Einde borrel: 16.30 uur, te voet naar station.
Via Parade en Nonnenveld naar Kloosterplein
Chassé Theater
Het Chassé Theater is in kubieke meters het grootste theater van Nederland. Het hoogste punt reikt tot 30 meter. Het perceel waarop het gebouw ligt is groter dan een voetbalveld. Het bevat drie theaterzalen die plaats bieden aan respectievelijk 1.430, 665 en 212 toeschouwers. Daarnaast heeft het Chassé Theater drie filmzalen met een capaciteit van respectievelijk 118, 116 en 68. Uitgangspunt van het ontwerp is het beeld van de Italiaanse kunstenaar Giacometti met de titel ‘De slapende vrouw’ die droomt uit 1927. Architect is Herman Hertzberger.
Link: Herman Hertzberger | Chassé Theater (chasse.nl)
Kloosterkazerne/Holland Casino
Architectenbureau Kraaijvanger heeft in de jaren 2001-2003 de monumentale Kloosterkazerne verbouwd tot een casino. De gevels zijn zo min mogelijk aangetast, en markante detailleringen zijn in het zicht gekomen.
Link: Casino Kloosterkazerne | Kraaijvanger Architects
Via Vlaszak naar Gasthuispoort, links afslaan: Catharinastraat
Waalse kerk/Begijnhof
De Waalse kerk (aan de Catharinastraat) is van oorsprong de Sint Wendelinuskapel. Johanna van Polanen, de vrouw van Engelbrecht I van Nassau, wilde in 1440 op deze plek een mannenklooster stichten. Er werd begonnen met de kapel maar het klooster is nooit afgebouwd. Het Bredase Begijnhof is een door muren omringd complex met 29 huisjes verdeeld over twee hofjes met een kruidentuin.
Link: Het Begijnhof – Erfgoedweb Breda
Via ingang Catharinastraat naar Park Valkenberg
Park Valkenberg
In 1886 ontwierp de Leuvense tuinarchitect Lieven Rosseels (1843-1921) de aanleg voor het stadspark Valkenberg. In 1991-1993 werd het park gerenoveerd naar plannen van de tuinarchitect Michael van Gessel. Herstel van de sociale veiligheid, maar ook het behoud van het romantische karakter stonden voorop.
Link: Park Valkenberg – B+B (bplusb.nl)
Via Willemsbrug naar Willemstraat naar station
Vuurtoren van Aldo Rossi
Dit kunstwerk van de Italiaanse architect Aldo Rossi kent een lange ontstaansgeschiedenis. Het is een vorm die Rossi vaker tekende in tal van ontwerpen, onder meer voor een theater in Toronto. Het duurde zo’n 11 jaar geduurd voordat er daadwerkelijk deze 18 meter hoge vuurtoren in Breda werd neergezet. De Eindhovense architect Harrie van Helmond realiseerde de toren, die op 9 oktober 1992 werd onthuld door Ed Nijpels, destijds burgemeester van Breda.
Einde: OV-Terminal Breda
Beeld: woningbouwplannen aan de Markendaalseweg in Breda.