Van 7 t/m 12 februari 2022 vindt de Week van de Circulaire Economie plaats. Traditiegetrouw organiseert Architectuurcentrum Eindhoven in deze week een netwerk- en kennisevent om het thema circulariteit in de bouw te agenderen. Ook dit jaar! Donderdag 10 februari ontvangen we Koen Klijn (Ector Hoostad Architecten) voor een toelichting op het gebouw R10 op de campus van Fontys Hogescholen (afbeelding).
De eerste bijeenkomsten over de circulaire bouw organiseerden we al weer 5 jaar geleden, in 2017 net na de lancering van her rijksbrede programma Nederland circulair in 2050. In 2017 verscheen ook de inspirerende publicatie Doughnut Economics van econoom Kate Raworth. Hierin licht ze het concept van de ‘regeneratieve economie’ toe. Een economie die in evenwicht is met de draagkracht van de aarde. Waarin een wegwerpeconomie heeft plaatsgemaakt voor een economie zonder afval en met de inzet duurzame energiebronnen. Een circulaire economie dus.
Maar dat vergt een andere mentaliteit, stelt Raworth in haar boek. Een mentaliteit die rust op evenwicht en generositeit en niet op korte termijn gewin. Toen al, in 2017, zag ze dat een aantal ondernemingen het denken over circulaire economie in praktijk probeerden te brengen, zoals het streven om zonder afval te produceren of het weer inzamelen van ‘eigen’ producten om ze op te knappen en weer te verkopen. Strategieën die wij ook tijdens onze bijeenkomsten hebben gepresenteerd en besproken.
Stuk voor stuk waardevolle initiatieven, maar ze gaan volgens Raworth niet ver genoeg. Ze zijn namelijk top-down opgezet en worden vooral uitgevoerd door grote bedrijven. De benadering is vaak ‘in-house’ zodat bedrijven controle houden over eigen producten en grondstoffen. Aangezien de gemiddelde westerse ‘consument’ meer dan 10.000 objecten bezit, die overal op de wereld zijn gemaakt, is het echter onwaarschijnlijk dat zo’n geïndividualiseerde benadering succesvol zal zijn, beweert Raworth. Een regeneratieve – circulaire – economie, moet ook regeneratief worden ontworpen. En daaraan ontbreekt het nog.
Om dit voor elkaar te krijgen zal er een nieuwe balans moeten worden gevonden tussen de rollen van de markt, het gemeenschapsbezit en de staat. Het vraagt om een herdefinitie van het doel van het bedrijfsleven en de functie van de financiële sector. Het vraagt ook om nieuwe rekenkundige eenheden die regeneratieve processen tot uitdrukking brengen en belonen. Dat is nog een zoektocht die nog heel wat innovatieve experimenten vergt.