De jury van de Dirk Roosenburgprijs 2025* heeft 25 Eindhovense projecten bestudeerd die zijn opgeleverd in de periode mei 2023-mei 2025. Zeven zijn er genomineerd voor de tweejaarlijkse architectuurprijs. Hieronder deze zeven projecten, in willekeurige volgorde, met een korte toelichting…
De jury is nieuwsgierig naar die, vanaf de straat nauwelijks zichtbare wooncomplex dat inspeelt op de groeiende vraag naar betaalbare huisvesting in Eindhoven. Het woongebouw is zorgvuldig ingepast tussen bestaande bebouwing, waarbij de dakvorm en oriëntatie van de woningen zo zijn vormgegeven dat er geen sprake is van inkijk en schaduwval in de omliggende tuinen. Volgens de jury een ‘belangwekkende opgave’ en een ‘opmerkelijk resultaat’
Ontwerp: architecten|en|en
Opdrachtgever: PM + Van Abbe
Fotografie: Bas Gijselhart
Meer & Deel een woonproject dat is ontwikkeld door een grote groep mensen uit diverse landen en van allerlei leeftijden (van 0 tot 90). Op het bouwkavel zijn 40 duurzame woningen gerealiseerd, en dat is bijna het dubbele van het aantal oorspronkelijk geplande grondgebonden woningen. De woningen en appartementen hebben veel gedeelde voorzieningen: een ontmoetingsruimte, klusruimtes, logeerstudio’s, fietsenstallingen, bergingen, wasvoorzieningen en een hele grote gemeenschappelijke tuin. De jury is nieuwsgierig naar het samenleven en hoe de architectuur dit versterkt…
Opdrachtgevers: CPO Meer&Deel
Ontwerp: Tom van Tuijn Stedenbouw; Werkstatt; De Loods; Atelier to the Bone
Fotografie: Bram Berkien
Voor velen was het een verassing toen na jaren de bouwsteigers om de Lighthouse werden verwijderd. De woontoren bleek ‘fraai, rank en met een duidelijk silhouet, met een basement, middenstuk en kroon’. De toren refereert volgens de architecten aan het werk van architect Dirk Roosenburg, de huisarchitect van Philips en naamgever van de Architectuurprijs. Alleen hoe werkt de toren, die ruimte biedt aan 333 appartementen, in het stedelijke weefsel Strijp-S? Dat is een vraag die de jury stelde en die ze gaat onderzoeken.
Opdrachtgever: Spoorzone B.V
Ontwikkelaar: SDK vastgoed
Ontwerp: De Zwarte Hond
Fotografie: Mitchell van Eijk
Dit project stond bij vrijwel alle juryleden al op het bezoeklijstje, en dat is ook niet zo gek: het ontwerp is al op verschillende platforms gepubliceerd. In 2020 heeft GEVA-Vastgoed de Melkfabriek en de IJsfabriek op het voormalige Campina-terrein in Eindhoven overgenomen van BPD Bouwfonds Gebiedsontwikkeling, de initiatiefnemers voor de ontwikkeling van het hele terrein. In slechts drie jaar tijd heeft GEVA-Vastgoed de historische fabrieksgebouwen in eigen beheer ontwikkeld en getransformeerd naar een duurzaam complex met hoogwaardige kantoor- en bedrijfsruimte. Niels Olivier Architecten is verantwoordelijk voor het ontwerp van de transformatie van de Melkfabriek, waar van 1961 tot 2015 een groot deel van de melkproductie van Campina plaatsvond. Harrie van Helmond Architecten ontwierp de herbestemming van de IJsfabriek.
De Melk- en IJsfabriek zijn onderdeel van de herontwikkeling van het Campina terrein, nu: De Caai . Hierin staat de transformatie van de fabrieksgebouwen alsmede het integreren van nieuwe woongebouwen centraal. Het stedenbouwkundig plan is ontworpen door Delva Landscape Architects samen met Studio Nine Dots. Mei Architects & Planners, Kaan Architecten, LEVS zijn verantwoordelijk voor de woontorens en woonblokken, die meedoen voor de Dirk Roosenburgprijs 2027.
Opdrachtgever: GEVA-vastgoed
Ontwerp herbestemming Melkfabriek: Niels Olivier Architecten
Ontwerp herbestemming IJsfabriek: Harrie van Helmond Architecten
Fotografie: Bas Gijselhart
Het Van Maerlantlyceum is een rijksmonument uit 1953 dat grondig is vernieuwd. De architecten hebben het monumentale complex als levend erfgoed behandeld, de school behoudt immers zijn functie, sterker nog het gaat met de tijd mee. De oudbouw heeft een nieuwe entree, die is ingepast in een bestaande gevel. Nu heeft het complex een transparante, leesbare opzet en duidelijk herkenbare functies, mét een flexibel indeelbare plattegrond. De karakteristieke, gesloten gevels zijn deels behouden, nieuwe grote glazen puien zorgen dat er meer daglicht binnenvalt. Het gebouw is verduurzaamd, onder meer door thermische isolatie. Er is ingezet op zo min mogelijk sloop en in het hele pand zijn bio-based materialen toegepast. De jury wil graag met eigen ogen zien hoe dat heeft uitgepakt.
Ontwerp: cepezed
Opdrachtgever: Van Maerlantlyceum
Fotografie: Lucas van der Wee
Het Studentensportcentrum is een architectuuricoon. Het werd in de jaren 1960-1963 door Gerrit Rietveld (1888 -1964) ontworpen, maar is pas in 1967, na zijn overlijden, opgeleverd. Hij ontwierp het gebouw als een solitair paviljoen, zorgvuldig ingepast in het groen aan de Dommel. Het complex was inmiddels aan een vijfde uitbreiding en renovatie toe, deze keer ontworpen door DP6. Juist deze verbouwing prikkelde de nieuwsgierigheid van de jury, omdat het Delftse inspiratie vond in het door Rietveld ontworpen paviljoen bij het Kröller-Müller Museum. Hier zorgt de doorlopende witte luifel op drie meter hoogte voor ruimtelijke gelaagdheid en verbinding met het menselijk schaalniveau. Deze aanpak is ook toegepast bij het Studentensportcentrum. De nieuw toegevoegde lijn in de vorm van een luifel zorgt voor verbinding en openheid in het complex en laat het aansluiten op de landschappelijke omgeving. Door de uitbreiding ontstaat naast de hoofdentree een patio waaraan de oorspronkelijke gevels van Rietveld tot hun recht komen. Hier treedt daglicht toe tot in het hart van het complex. Hier bevindt zich nu het sportcafé, met een royaal terras en uitzicht over de Dommel.
Ontwerp: DP6
Opdrachtgevers: TU/e
Fotografie: Scagliola Brakkee
Campus Rachelsmolen is een project dat volgens de jury op veel schaalniveaus van belang is. In de eerste plaats heeft Fontys Hogescholen ervoor gekozen om de gesloten, omheinde campus, die werd gedomineerd door parkeren, te openen. Nu is het een open en groene plek voor alle Eindhovenaren. Door de opleidingen te verspreiden over drie nieuwe gebouwen wordt beweging en ontmoeting op de campus gestimuleerd. De drie gebouwen zijn zo geplaatst dat ze een eenheid vormen met de bestaande gebouwen én het landschap, en samen omzomen deze een groen gebied, dat functioneert als een ontmoetingsplek voor studenten, docenten en bezoekers.
Opdrachtgever: Fontys
Ontwerp: Het ontwerpteam van Barcode Architects / Nudus (eerstgenoemde bureau startte het project, Nudus rondde het af), OKRA landschapsarchitecten en Hollandse Nieuwe is verantwoordelijk voor het ontwerp van het masterplan, het omliggend landschap en drie nieuwe gebouwen.
Fotografie: Frank Hanswijk
Over de Dirk Roosenburgprijs
De Dirk Roosenburgprijs is de prijs voor ‘ruimtelijke kwaliteit’ die al sinds 1989 wordt toegekend door van het College van B&W van de gemeente Eindhoven. De prijs heeft als doel de kwaliteit van de gebouwde omgeving in de gemeente Eindhoven te bevorderen door middel van openbare discussie. Daarbij telt de kwaliteit van het ontwerp, maar ook de bijdrage die het project levert aan de beleving, bruikbaarheid en identiteit van de stad. De prijs wordt toegekend aan een uitgevoerd project binnen de grenzen van de gemeente. In 2023 won woningcorporatie Trudo de prijs.
*Jury 2025:
Robert Winkel, architect/partner MEI architects;
Bart Reuser, architect/partner NEXT architects;
Nikol Dietz, landschapsarchitect HNS lid cie. RK gemeente Eindhoven;
Merel Pit, hoofdredacteur vakblad De Architect;
Fieke van den Beuken, projectontwikkelaar Trudo. Trudo won als wooncorporatie de Dirk Roosenburgprijs in 2023;
Ronald Rijnen (Strategisch adviseur Stadsontwikkeling gemeente Eindhoven).
Jurysecretaris: René Erven